Các lỗi thường gặp ở trục vít me và cách xử lý

Trục vít me (lead screw, ball screw) là bộ phận quan trọng trong các hệ thống truyền động chính xác, đặc biệt trong máy CNC, robot công nghiệp, máy khắc gỗ, máy in 3D. Với chức năng chuyển đổi chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến, trục vít me yêu cầu độ chính xác cao và khả năng vận hành bền bỉ.

Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng, trục vít me có thể gặp phải nhiều lỗi khiến hiệu suất suy giảm, thậm chí gây hỏng hóc cho cả hệ thống. Bài viết này sẽ phân tích những lỗi thường gặp ở trục vít me và đưa ra giải pháp xử lý hiệu quả.

1. Trục vít me bị kẹt hoặc di chuyển không trơn tru

Nguyên nhân

• Bụi bẩn, mạt kim loại hoặc tạp chất lọt vào rãnh ren.

• Thiếu bôi trơn hoặc sử dụng sai loại mỡ.

• Bi lăn bên trong (ở vít me bi) bị mòn hoặc rơi ra khỏi rãnh.

Cách xử lý

• Vệ sinh trục vít định kỳ bằng dung dịch chuyên dụng.

• Bôi mỡ bôi trơn đúng loại, đảm bảo đủ lượng dầu mỡ.

• Nếu bi thép hỏng hoặc rơi ra ngoài → nên thay cả cụm đai ốc vít me để đảm bảo độ chính xác.

2. Vít me bị rơ, lỏng hoặc có độ rơ ngược (backlash)

Nguyên nhân

• Ren vít me và bi lăn bị mòn sau thời gian dài sử dụng.

• Đai ốc lỏng, không siết chặt đúng kỹ thuật.

• Sử dụng tải trọng vượt quá khả năng thiết kế.

Cách xử lý

• Kiểm tra và siết chặt lại đai ốc, giá đỡ.

• Sử dụng đai ốc đôi hoặc loại vít me chống rơ ngược.

• Nếu độ rơ quá lớn, bắt buộc thay mới vít me hoặc cụm đai ốc.

3. Phát tiếng ồn bất thường khi hoạt động

Nguyên nhân

• Thiếu dầu bôi trơn, gây ma sát kim loại – kim loại.

• Bi lăn bị mòn, vỡ hoặc kẹt.

• Trục bị lệch khi lắp đặt, làm bi chạy không đều.

Cách xử lý

• Bổ sung dầu mỡ bôi trơn thường xuyên.

• Kiểm tra và thay thế cụm bi hoặc đai ốc nếu cần.

• Căn chỉnh lại trục và động cơ để loại bỏ sai lệch lắp đặt.

4. Vít me bị mòn, xước bề mặt

Nguyên nhân

• Không bảo dưỡng định kỳ, dẫn đến ma sát trực tiếp.

• Tạp chất rắn (bụi, mạt kim loại) lọt vào rãnh vít.

• Lắp đặt sai khiến bi lăn chịu lực không đều.

Cách xử lý

• Thường xuyên vệ sinh và bôi trơn bằng mỡ chuyên dụng.

• Lắp thêm phớt chắn bụi hoặc ống bảo vệ để ngăn bụi.

• Nếu ren bị mòn sâu → thay mới vít me để đảm bảo độ chính xác.

5. Trục vít me bị gỉ sét

Nguyên nhân

• Làm việc trong môi trường ẩm ướt, không có che chắn.

• Sử dụng dầu mỡ bôi trơn kém chất lượng, không có khả năng chống gỉ.

• Bảo quản không đúng cách khi máy ngừng hoạt động lâu.

Cách xử lý

• Dùng mỡ bôi trơn có khả năng chống ăn mòn.

• Trong môi trường ẩm hoặc hóa chất → dùng vít me inox hoặc loại có phủ chống gỉ.

• Bảo quản máy trong môi trường khô ráo, che chắn khi không sử dụng.

6. Trục vít me bị cong, lệch hoặc gãy

Nguyên nhân

• Lắp đặt sai, trục không đồng tâm với động cơ.

• Tác động lực va chạm mạnh hoặc tải trọng vượt mức.

• Vận hành tốc độ cao trong thời gian dài khiến trục sinh nhiệt và biến dạng.

Cách xử lý

• Kiểm tra lại toàn bộ hệ thống lắp đặt, căn chỉnh đúng tâm.

• Tránh vận hành quá tải hoặc va đập cơ học.

• Nếu trục cong hoặc gãy → bắt buộc thay mới, không nên sửa chữa vì sẽ ảnh hưởng đến độ chính xác.

7. Tuổi thọ vít me giảm nhanh bất thường

Nguyên nhân

• Chọn sai loại vít me (dùng vít me thường cho ứng dụng tải nặng).

• Bôi trơn không đều hoặc không theo chu kỳ.

• Máy hoạt động quá tải, sai thông số kỹ thuật.

Cách xử lý

• Chọn loại vít me bi chất lượng cao cho các ứng dụng CNC, robot.

• Thiết lập quy trình bảo trì định kỳ: vệ sinh, bôi trơn, kiểm tra tải trọng.

• Sử dụng sản phẩm chính hãng để đảm bảo tuổi thọ và độ ổn định.

8. Lời khuyên để hạn chế lỗi ở trục vít me

• Bảo trì định kỳ: Vệ sinh và bôi trơn theo chu kỳ.

• Chọn đúng loại vít me: Bi hay thường, phù hợp tải trọng và tốc độ.

• Kiểm tra lắp đặt: Đảm bảo căn chỉnh đồng tâm, tránh lệch trục.

• Dùng phụ kiện bảo vệ: Phớt chắn bụi, ống che ray trong môi trường nhiều bụi hoặc ẩm.

• Tránh vận hành quá tải: Duy trì hoạt động trong giới hạn thông số kỹ thuật.

9. Kết luận

Trục vít me là bộ phận then chốt trong nhiều loại máy móc công nghiệp, nhưng nếu không được lắp đặt chuẩn xác và bảo dưỡng đúng cách, nó dễ gặp các lỗi như: kẹt, rơ ngược, phát tiếng ồn, gỉ sét, mòn ren, cong gãy.

👉 Để kéo dài tuổi thọ và duy trì độ chính xác:

• Chọn loại vít me phù hợp.

• Bảo trì định kỳ, bôi trơn đầy đủ.

• Căn chỉnh chính xác khi lắp đặt.

• Sử dụng sản phẩm chính hãng từ thương hiệu uy tín.

Một trục vít me được chăm sóc đúng cách có thể hoạt động bền bỉ hàng nghìn giờ, đảm bảo máy CNC, robot và các thiết bị tự động hóa vận hành ổn định, chính xác và hiệu quả.

Thông tin liên hệ: 

Công ty TNHH Kỹ thuật Công nghiệp Phú Thịnh

Địa chỉ: Thôn Hà Nội – Xã hợp Thịnh- Tỉnh Bắc Ninh

Hotline: 0988.233.798

Website: https://cskmotion.vn/

Fanpage: Link