Bôi trơn và bảo dưỡng xi lanh khí nén như thế nào?

Trong hệ thống tự động hóa công nghiệp, xi lanh khí nén là bộ phận chịu trách nhiệm chuyển đổi năng lượng khí nén thành chuyển động cơ học, giúp thiết bị vận hành trơn tru và chính xác. Tuy nhiên, nếu không được bôi trơn và bảo dưỡng định kỳ, xi lanh dễ gặp tình trạng rò khí, giảm lực, hoặc mài mòn phớt, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và tuổi thọ của thiết bị.

Vậy cách bôi trơn và bảo dưỡng xi lanh khí nén đúng chuẩn là như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau.

1. Tại sao cần bôi trơn và bảo dưỡng xi lanh khí nén?

Xi lanh khí nén làm việc liên tục với tốc độ cao, chịu áp lực và ma sát lớn giữa piston – cần – phớt – vỏ xi lanh. Nếu không được bôi trơn, các chi tiết này sẽ:

• Mài mòn nhanh, gây rò khí hoặc giảm lực đẩy.

• Hoạt động không ổn định, dễ rung hoặc kẹt piston.

• Giảm độ kín khít của phớt, khiến hệ thống mất áp suất.

• Rút ngắn tuổi thọ tổng thể của xi lanh.

Bôi trơn và bảo dưỡng định kỳ giúp duy trì hiệu suất ổn định, giảm hao phí khí nén, và kéo dài tuổi thọ thiết bị lên đến 2–3 lần so với xi lanh không bảo dưỡng.

2. Cách bôi trơn xi lanh khí nén đúng kỹ thuật

a. Kiểm tra yêu cầu bôi trơn của nhà sản xuất

Không phải loại xi lanh nào cũng cần bôi trơn thường xuyên.

• Một số xi lanh tự bôi trơn (lubrication-free) được thiết kế với vòng phớt có chất bôi trơn đặc biệt.

• Các loại xi lanh thông thường vẫn cần bổ sung dầu bôi trơn khí nén thông qua hệ thống lọc – điều áp – bôi trơn (FRL).

👉 Trước khi bôi trơn, hãy xem catalogue hoặc hướng dẫn kỹ thuật của hãng để tránh làm hỏng phớt hoặc giảm độ bám dầu.

b. Sử dụng đúng loại dầu bôi trơn

Nên dùng dầu bôi trơn chuyên dụng cho khí nén (như ISO VG32 hoặc VG46) có độ nhớt thấp, bay hơi chậm, không chứa tạp chất hay nước.

• Tuyệt đối không sử dụng dầu động cơ hoặc dầu máy thông thường, vì chúng có thể làm phồng gioăng cao su hoặc làm giảm độ kín của phớt.

• Nên thay dầu hoặc kiểm tra lượng dầu trong bộ bôi trơn (lubricator) định kỳ 1–2 tháng/lần, tùy tần suất làm việc.

c. Điều chỉnh lượng dầu bôi trơn hợp lý

Nếu lượng dầu quá ít, xi lanh vẫn bị khô và mài mòn.
Nếu quá nhiều, dầu có thể bám vào đường ống, làm tắc van hoặc bẩn bộ lọc.

• Mức tiêu chuẩn: 1–3 giọt dầu/1000 lần hoạt động là phù hợp.

• Khi xi lanh hoạt động, hãy quan sát xem cần piston có lớp dầu mỏng phủ đều hay không – đây là dấu hiệu bôi trơn đạt chuẩn.

3. Quy trình bảo dưỡng xi lanh khí nén định kỳ

a. Làm sạch bề mặt ngoài xi lanh

Dùng khăn mềm lau sạch bụi, dầu mỡ hoặc mạt kim loại bám trên thân xi lanh và cần piston. Bụi bẩn lâu ngày có thể chui vào trong xi lanh, làm xước lòng xi lanh hoặc hư phớt.

b. Kiểm tra rò khí và độ kín

Sau thời gian sử dụng, phớt có thể mòn khiến khí nén rò rỉ ở các vị trí như:

• Đầu nối ống khí

• Gioăng đầu piston

• Đầu ren của nắp xi lanh

Dùng dung dịch xà phòng loãng bôi lên các vị trí nghi ngờ để phát hiện bọt khí (vị trí rò). Nếu có rò khí → thay phớt hoặc siết lại khớp nối.

c. Kiểm tra chuyển động của cần piston

Đẩy và kéo piston bằng tay khi không có áp để cảm nhận độ trơn. Nếu có hiện tượng:

• Kẹt, nặng tay → xi lanh có thể bị bụi hoặc gỉ sét.

• Tiếng rít hoặc khô → thiếu dầu bôi trơn.

• Không di chuyển hết hành trình → hỏng vòng đệm hoặc biến dạng thân xi lanh.

Trong trường hợp nghiêm trọng, nên tháo xi lanh kiểm tra bên trong hoặc thay mới.

d. Kiểm tra ống dẫn và van điều khiển

Ống dẫn khí, van tiết lưu và van đảo chiều đều ảnh hưởng đến hoạt động của xi lanh. Nếu bị tắc, rò hoặc bẩn → áp suất cấp không đủ, làm giảm hiệu quả bôi trơn.
Nên tháo rửa van và thay ống khí cũ sau mỗi 6–12 tháng vận hành liên tục.

4. Chu kỳ bảo dưỡng khuyến nghị

5. Lưu ý quan trọng khi bảo dưỡng

• Ngắt toàn bộ khí nén trước khi tháo xi lanh hoặc van.

• Không dùng dung môi mạnh (xăng, dầu hỏa) để vệ sinh phớt cao su.

• Nếu xi lanh dùng trong môi trường thực phẩm, y tế hoặc sạch, chỉ sử dụng dầu bôi trơn đạt tiêu chuẩn NSF-H1.

• Khi thay phớt, nên sử dụng bộ phụ kiện chính hãng để đảm bảo độ kín và độ bền.

Kết luận

Bôi trơn và bảo dưỡng xi lanh khí nén không chỉ là công việc bảo trì định kỳ, mà còn là yếu tố quyết định hiệu suất và độ bền của toàn hệ thống khí nén. Một xi lanh được chăm sóc đúng cách sẽ giúp máy hoạt động ổn định, tiết kiệm năng lượng, giảm chi phí sửa chữa và tăng tuổi thọ lên gấp nhiều lần.

Nếu bạn cần tư vấn loại dầu bôi trơn, phớt thay thế hoặc bộ bảo dưỡng xi lanh khí nén, hãy liên hệ với CSK Automation – đơn vị chuyên cung cấp thiết bị khí nén, xi lanh và phụ kiện chính hãng với giá tốt nhất.

Thông tin liên hệ: 

Công ty TNHH Kỹ thuật Công nghiệp Phú Thịnh

Địa chỉ: Thôn Hà Nội – Xã hợp Thịnh- Tỉnh Bắc Ninh

Hotline: 0988.233.798

Website: https://cskmotion.vn/

Fanpage: Link