Thanh trượt tuyến tính (Linear Guide) là bộ phận quan trọng trong các hệ thống cơ khí, giúp tạo chuyển động thẳng mượt mà, chính xác và ổn định. Bạn có thể bắt gặp chúng trong máy CNC, máy in 3D, robot, máy khắc gỗ, dây chuyền tự động hóa và nhiều thiết bị khác.
Tuy nhiên, nếu lắp đặt không đúng kỹ thuật, dù thanh trượt có tốt đến đâu cũng sẽ nhanh hư hỏng, kẹt bi, gây sai số hoặc rung lắc khi vận hành. Vì vậy, bài viết này sẽ hướng dẫn bạn từng bước lắp đặt thanh trượt tuyến tính chuẩn kỹ thuật nhất, giúp đảm bảo độ chính xác, độ bền và hiệu suất tối đa.
1. Chuẩn bị trước khi lắp đặt
Trước khi bắt đầu, hãy đảm bảo bạn có đầy đủ dụng cụ và điều kiện cần thiết.
🔹 Dụng cụ cần có
-
Bộ dụng cụ lục giác, tua vít, cờ lê phù hợp
-
Dụng cụ đo độ thẳng và độ song song (thước thẳng, thước đo cao, đồng hồ so)
-
Mỡ bôi trơn hoặc dầu chuyên dụng cho thanh trượt
-
Khăn sạch, cồn hoặc dung dịch tẩy dầu để vệ sinh bề mặt

🔹 Kiểm tra linh kiện trước khi lắp
-
Đảm bảo ray trượt và block trượt không bị cong, móp, trầy xước
-
Kiểm tra model, kích thước có trùng khớp với thiết kế máy
-
Xác định vị trí và hướng lắp đặt: bên trái, bên phải, nằm ngang, dọc hoặc đảo ngược
⚠️ Lưu ý: Không tháo bi trượt ra khỏi ray khi chưa có dụng cụ hỗ trợ, vì bi sẽ rơi ra và rất khó lắp lại đúng cách.
2. Làm sạch bề mặt lắp đặt
Đây là bước rất quan trọng để đảm bảo độ chính xác khi lắp đặt.
-
Lau sạch bụi, dầu, phoi kim loại hoặc mạt còn sót lại trên bề mặt gá ray.
-
Dùng thước đo độ phẳng để đảm bảo bề mặt đế phẳng và không có gờ nổi.
-
Nếu cần, hãy mài hoặc phay lại mặt gá để đạt độ phẳng và độ song song tiêu chuẩn.
👉 Mẹo nhỏ:
Một sai lệch nhỏ (dưới 0.05mm) trên bề mặt cũng có thể khiến thanh trượt bị kẹt, mòn nhanh hoặc rung khi di chuyển.
3. Lắp ray dẫn hướng (Linear Rail)
🔹 Bước 1: Đặt ray lên bề mặt gá
Đặt nhẹ thanh ray vào vị trí cố định. Đừng siết chặt ốc ngay.
Điều chỉnh ray sao cho các lỗ ốc trùng khớp hoàn toàn với mặt gá.
🔹 Bước 2: Căn chỉnh độ thẳng
-
Dùng thước thẳng hoặc đồng hồ so để kiểm tra độ thẳng của ray.
-
Siết tạm ốc ở 2 đầu ray trước, rồi siết dần từ đầu này sang đầu kia.
-
Khi siết, cần giữ lực đều tay, tránh cong vênh.
Yêu cầu kỹ thuật:
-
Độ lệch song song cho phép giữa 2 ray ≤ 0.02 mm
-
Độ lệch độ cao ≤ 0.03 mm
4. Lắp block trượt (Carriage / Slider)
🔹 Bước 1: Gắn block vào ray
Đưa block từ từ vào đầu ray (nếu tách rời).
Giữ cho block trượt nhẹ nhàng, không bị kẹt hoặc nặng tay.
⚠️ Lưu ý:
Khi lắp, luôn giữ ray nằm ngang, tránh để bi trượt rơi ra ngoài.
🔹 Bước 2: Cố định block lên chi tiết máy
-
Đặt bộ phận cần di chuyển (như bàn trượt, đầu dao, cụm gá) lên block.
-
Siết chặt bulong theo đường chéo đối xứng, tránh lệch lực.
-
Dùng đồng hồ so kiểm tra xem block có trượt đều dọc theo ray hay không.
5. Căn chỉnh độ song song giữa hai ray
Nếu hệ thống dùng hai thanh trượt song song, bạn cần đảm bảo:
-
Hai ray song song tuyệt đối trên toàn chiều dài.
-
Độ lệch giữa hai ray không vượt quá 0.02 mm.
-
Block trượt ở hai bên phải di chuyển êm và đồng tốc, không bị kẹt.
Cách kiểm tra:
-
Đưa cụm trượt di chuyển hết hành trình.
-
Nếu bị cứng ở đầu hoặc giữa → có thể ray chưa song song → cần nới lỏng và căn lại.
6. Bôi trơn thanh trượt
Sau khi lắp xong, hãy bôi trơn đều bằng mỡ chuyên dụng (Lithium grease hoặc mỡ CSK, Hiwin, THK).
Bôi vào:
-
Cổng tra mỡ (ở đầu hoặc bên hông block)
-
Toàn bộ bề mặt ray
👉 Mẹo: Bôi mỡ sau 100–150 giờ hoạt động lần đầu, và định kỳ 3–6 tháng/lần (tùy môi trường làm việc).
Bôi trơn đầy đủ giúp:
-
Giảm ma sát và tiếng ồn
-
Ngăn gỉ sét
-
Kéo dài tuổi thọ bi và ray trượt
7. Kiểm tra và chạy thử
Sau khi hoàn thiện:
-
Di chuyển cụm trượt bằng tay dọc theo ray để kiểm tra độ mượt.
-
Quan sát xem block có rít, kẹt hay phát tiếng lạ không.
-
Chạy thử bằng motor ở tốc độ thấp trong vài phút, sau đó tăng dần tốc độ.
Nếu hệ thống di chuyển đều, không rung và không phát tiếng, nghĩa là thanh trượt đã được lắp đặt đúng chuẩn.
8. Một số lỗi thường gặp khi lắp sai kỹ thuật
| Lỗi phổ biến | Nguyên nhân | Hậu quả |
|---|---|---|
| Ray không song song | Siết lệch hoặc mặt gá không phẳng | Kẹt bi, mòn không đều |
| Siết ốc quá chặt | Gây biến dạng block | Rít trượt, giảm tuổi thọ |
| Không bôi trơn đầy đủ | Môi trường bụi, khô dầu | Tiếng ồn, gỉ sét |
| Dùng sai loại mỡ | Mỡ khô nhanh, dính bụi | Gây hư hỏng bi trượt |
9. Kết luận
Lắp đặt thanh trượt tuyến tính đúng kỹ thuật là bước quyết định đến hiệu suất, độ chính xác và tuổi thọ của toàn hệ thống.
Chỉ cần sai lệch nhỏ trong quá trình lắp cũng có thể khiến máy CNC, robot hay thiết bị tự động hóa vận hành kém ổn định.
Tóm lại, để lắp đặt chuẩn kỹ thuật bạn cần:
-
Làm sạch và chuẩn bị kỹ bề mặt gá
-
Căn chỉnh ray thẳng và song song tuyệt đối
-
Cố định block đều lực, tránh cong vênh
-
Bôi trơn đúng cách, kiểm tra sau lắp đặt
Một quy trình lắp đặt chính xác sẽ giúp thiết bị vận hành trơn tru, bền bỉ và duy trì độ chính xác lâu dài.
Thông tin liên hệ:
Công ty TNHH Kỹ thuật Công nghiệp Phú Thịnh
Địa chỉ: Thôn Hà Nội – Xã hợp Thịnh- Tỉnh Bắc Ninh
Hotline: 0988.233.798
Website: https://cskmotion.vn/
Fanpage: Link

